Collse watermolen geschilderd door Vincent van Gogh

In de gemeente Eindhoven in het stadsdeel Tongelre aan de rand van Nuenen ligt de Collse watermolen. Dit is een onderslag koren en olie molen wat ligt aan het riviertje de Kleine Dommel of Rul.

De Kleine Dommel ontstaat in de buurt van Budel en Maarheeze door regenwater die via diverse stroompjes in elkaar overlopen en ten slotte twee laaglandbeekjes vormen. Deze twee beekjes komen bij Kasteel Heeze bij elkaar en vormen daar de Kleine Dommel die dan via Geldrop het stadsdeel Tongelre bereikt. Hier vind je dus de Collse watermolen. Daarna stroomt het ten Noorden van het Eckartse Bos (gemeente Eindhoven) in de Dommel.

Sinds 2003 is de molen na een tijd van verwaarlozing weer helemaal gereconstrueerd. Vanaf 24 augustus 2003 toen de molen in bedrijf gesteld werd door de burgemeester van Eindhoven dr. R.W. Welschen is het weer een koren en oliemolen.

In Zuid-Nederland is het de enige watermolen die koren maalt en olie kan slaan. Je kan dit zelf gaan bekijken hoe dit gebeurt. Want meestal is de molen op zaterdagmorgen van 9.30 uur tot 12.30 uur in gebruik. Dan wordt door gediplomeerde vrijwillige molenaars de watermolen in werking gesteld. Zij malen dan tarwe voor bakkers en thuisbakkers en slaan dan olie.

De Collse watermolen werd in 1337 voor het eerst genoemd waarna het niet lang daarna in het bezit kwam van de heren van MIerlo. Deze verkochten het in 1859 aan de molenaar J. Smulders. In 1960 kwam het in het bezit van de gemeente Eindhoven.

Vanaf de 14^e eeuw is de molen in gebruik als olie- en korenmolen. Dat is zo gebleven tot de oliemolen kort voor 1920 werd stilgelegd. Het gebouw kwam leeg te staan en het tweede rad werd weggehaald. In de jaren zestig werd ook de korenmolen stilgelegd en raakte het gehele complex in verval. Totdat in 1975 de Eindhovenaar en molenspecialist ing. van Bussel het initiatief nam tot oprichting van de stichting de Eindhovense Molens. Deze stichting begon samen met de gemeente Eindhoven aan de restauratie van de korenmolen. In 2003 werd de korenmolen gereconstrueerd en in ook in bedrijf gesteld.

De Collse watermolen is een van de molens die Vincent van Gogh in zijn Nuenense periode (1883-1885) heeft geschilderd in olieverf op doek. Het is 60,5 bij 80 centimeter groot en werd geschilderd in mei 1884 te Nuenen.

De andere molens die Vincent van Gogh in Nuenen geschilderd heeft zijn de Opwettense watermolen en de Hooijdonkse watermolen in Nederwetten.

Het schilderij De Collse watermolen van Vincent van Gogh – Water Mill at Kollen Near Nuenen is eigendom van het Noordbrabants Museum te ‘s-Hertogenbosch. De kan men bekijken in de presentatie Van Gogh in Brabant met 12 schilderijen van Gogh. Hiernaast zijn er ook brieven, persoonlijke documenten, foto’s, animaties en andere objecten te zien.

Van Gogh schreef over het schilderij in een brief aan Anton van Rappard gedateerd op 29 mei 1884:Sedert Uw vertrek heb ik gewerkt aan een Watermolen – die waar ik naar vroeg in dat herbergje aan ’t station waar we zaten te praten met dien man van wien ik U vertelde dat hij scheen te laboreeren aan een chronisch gebrek aan kleingeld in zijn zak.– ’t Is een dito geval als de twee andere watermolens die we zamen bezochten doch met twee roode daken en dat men vlak van voren ziet – met populieren er om heen.

Rondom de molen kan men een korte wandeling van circa 5 km maken door de De Urkhovense Zeggen. Dit is een natuurgebied in het Dommeldal tussen het Eindhovense stadsdeel Tongelre, Geldrop en Nuenen. Deze kan wel af en toe wat drassig zijn dus waterdichte schoenen zijn aanbevolen.

Kijk voor de route van de wandeling op mijn pagina bij Outdooractive.com

Last Updated on 19/01/2022 by Gerard Meuffels