Efeze
Het hoogtepunt van onze culturele rondreis door Turkije was wel Efeze of Efese. Deze oude stad ligt niet ver van Kusadasi en İzmir bij de stad Selçuk.
In het Oudgrieks noemt men het: Έφεσος, Ephesos, In Latijns: Ephesus en Turks: Efes.
In de stad kom je Griekse maar vooral Romeinse invloeden tegen. Het behoorde namelijk vanaf 190 v Christus bij het Romeinse Rijk en was zelfs een tijdje hoofdstad van de Romeinse Provincie Klein-Azië. Oorspronkelijk lag het aan een baai aan de Egeïsche zee maar tegenwoordig ligt deze meer dan 10 km van de stad.
We begonnen ons bezoek aan Efeze op de hoogste punt van de stad. Het eerste gedeelte waren het vooral enkele zuilen en brokstukken wat we tegenkwamen. Maar hoe verder we liepen werden de vroegere bouwwerken steeds herkenbaarder.
Hieronder in volgorde de bezienswaardigheden.
Odeon
Odeon is een oud theater. Deze werd gebruikt voor o.a. muziek en toneelvoorstellingen en waarschijnlijk ook als Bouleterion (een plaats waar de raad vergaderde) Het theater was halfrond met zitplaatsen van steen en er was een smal podium van marmer.
Curetenstraat
De Curetenstraat ligt tussen Domitianusplein en de Celsusbibliotheek. Het was de belangrijkste slagader van de oude stad en werd geflankeerd door twee lange rijen winkels. Het deel tussen Domitianusplein en de Celsusbibliotheek word Curetenstraat genoemd.
Herculespoort
De Herculespoort een smalle poort die de straat versmalden dankt zijn naam aan de reliëfs van Hercules die aan een zijde van de poort op de pilaren staan. Men denkt dat de poort zo smal gemaakt is om te voorkomen dat voertuigen verder de stad ingingen zodat er een voetgangersgebied ontstond.
Domitian plein
Bij de poort bij het Domitian plein lag een reliëf van de vliegende Nike de Griekse godin van de overwinning. Het bedrijf “Blue Ribbon Sports” (BRS) die in 1962 opgericht was gebruikt sinds 1978 de naam Nike als merk en bedrijfsnaam.
Voorbij de poort was er aan de buitenkant van de straat de bestrating zo gemaakt dat ze stroef waren. Dit om te voorkomen dat men uitgleed bij nat of glad weer.
Fontein van Trajan
Deze fontein is een van de mooiere monumenten in Efeze en is gebouwd rond 104 na Christus en werd gebouwd ter ere van keizer Trajanus. Het standbeeld van Trajanus stond in de centrale nis op de gevel met uitzicht op het bad. Ondanks dat deze slechts gedeeltelijk gerestaureerd is zie je hoe de normale burger in die tijd aan water kwam.
De fontein 20×10 meter was omgeven door zuilen en standbeelden. Het had verschillende lagen met waterbakken en heeft nog enkele gedeeltes met zuilen. De beelden waren Dionysus, Satyr, Aphrodite en de familie van de keizer. Ze zijn nu te zien in het Ephesus Museum. Aan de achterkant zie je de opening waar het water via waterkanalen en aquaducten (zagen we op weg naar Efeze) naar de fontein kwam.
Tempel van Hadrianus
Deze heeft nu nog een voorgevel met 4 Korinthische zuilen en een boog boven op de middelste zuilen. In het midden van deze boog zie je de godin van Ephesus stad Tyche. Dit is de godin van het geluk, ongeluk en het lot. Boven de andere zuilen vind je nog vele mooie reliëfs van (mensen) figuren.
Terras huizen of ‘the houses of the rich”
Tegenover de tempel van Hadrianus staan de terras huizen of ook genoemd ‘the houses of rich’ Het waren huizen van welgestelden in de Romeinse tijd. Er zijn 6 woonhuizen op 3 terrassen. Twee zijn er te bezichtigen tegen extra betaling. Je kan er fresco’s en mozaïeken zien.
Varius-Badhuis
Het ruïnes van het badhuis dateert uit de Romeinse tijd. De constructie dateert uit de 2e eeuw na Christus en de mozaïeken in de 40 meter lange gang dateren uit de 5e eeuw. Het is gebouwd van gesneden blokken marmer. Het heeft drie secties, frigidarium (koud water), tepidarium (warm water) en caldarium (warm water).
Hier waren ook de openbare toiletten. Je zat je naast elkaar als je naar het toilet ging. Dus privacy had je niet.
Vanuit hier kon je naar een platform dat prachtig zicht gaf op de Bibliotheek.
Poort Van Mazaeus en Mithridates
Rechts van de bibliotheek ligt de Poort Van Mazaeus en Mithridates. Deze poort is grotendeels bewaard gebleven en bestaat uit grote blokken steen met 3 overwelfde doorgangen die onderling met elkaar verbonden zijn. Boven de bogen zie je op de onderste draagbalken (architraven) met friezen met o.a. ranken en een tandlijst. Daarboven blokken met grote letter inscripties.
Bibliotheek van Celsus
Vanaf de poort hadden we vooral doordat we bovenaan de weg stonden mooi zicht op de overblijfselen van de vroegere stad met een van de mooiste en bekendste gebouw van Efeze de Bibliotheek van Celsus.
De Bibliotheek van Celsus is gebouwd tussen 114 en 125 N. Chr. en werd gebouwd als mausoleum en bibliotheek. Tiberius Julius Celsus Polemaenus was Romeins gouverneur van de provincie Asia. Hij werd begraven in een marmeren sarcofaag in een grafkamer onder de bibliotheek. In de bibliotheek werden ongeveer 12.000 perkamentrollen bewaard.
De gevel van de bibliotheek bestaat uit 2 verdiepingen is ongeveer 23 m lang en 17 m diep. Voor het gebouw heb je een trap met 9 treden waardoor het iets groter lijkt. In de gevel langs de deuren zie je 4 nissen met daarin beelden van vrouwen die de deugden van Celsus nastreefden namelijk: Sofia ((wijsheid), Arete (deugd), Ennoia (verstand) en Episteme (kennis). De gevel heeft vele reliëfs en heeft 8 marmeren zuilen
Marmerstraat
Na de bibliotheek door de poort buigt de weg naar rechts en loop je over de marmerstraat, een vroegere pelgrimsweg geplaveid met marmer en alleen voor wagens. Voor voetgangers is er nog een gedeelte van een zuilengang aan de oostelijke zijkant van de straat te zien. Aan een zijde van de straat zijn nog de overblijfselen van de Handelsagora te zien.
Grote Theater
Aan het einde van de straat zie je het Grote Theater dat gelegen is op een heuvel, Panayir Hill. Het is in de Hellenistische Periode in de 3de eeuw v.Chr. gebouwd.
Men kan zien dat het door Grieken gebouwd is doordat het theater tegen een berg ligt. Een Romeins Theater is vaak opgebouwd uit steen. Het theater is in de Romeinse periode nog uitgebreid wat men nu ziet. Het had een capaciteit van 25.000 zitplaatsen met behoorlijk steile tribunes.
Aan de voorzijde ziet men het podiumgebouw. Het is een indrukwekkend geheel en tijdens deze reis het grootste theater wat we hebben gezien. Het theater werd gebruikt voor concerten, uitvoeringen, maar ook voor religieuze, politieke en filosofische discussies en ook gladiatoren en dierengevechten.
Efeze de oude stad is iets wat je gezien moet hebben als je in dit gedeelte van Turkije bent. Wij zullen proberen er nog ooit naar toe te gaan.
Last Updated on 18/12/2021 by Gerard Meuffels